Je moet weten hoe de hele mensheid zich tot op heden heeft ontwikkeld

Gedurende zesduizend jaar is het gehele werk geleidelijk met de tijd mee veranderd. De verschuiving in het werk heeft plaatsgevonden aan de hand van de omstandigheden in de hele wereld. Gods managementwerk is slechts geleidelijk veranderd volgens de trendmatige ontwikkeling van de mens als geheel; het was niet al vooropgezet bij het begin van de schepping. Voordat de wereld geschapen was, of meteen daarna, had Jehova het eerste stadium van het werk, dat van de wet, nog niet gepland. Ook het tweede stadium van het werk, dat van de genade, of het derde stadium van het werk, dat van de verovering, waarin Hij eerst onder een groep mensen zou werken – sommigen van de nakomelingen van Moab en hierdoor zou Hij het hele universum veroveren, was nog niet gepland. Deze woorden heeft Hij niet gesproken na de schepping van de wereld; deze woorden heeft Hij niet gesproken na Moab, laat staan voor Lot. Al Zijn werk werd spontaan gedaan. Precies zo is Zijn hele 6.000 jaren durende managementwerk ontwikkeld. Voordat Hij de wereld schiep had Hij zeker geen plan uitgeschreven in de vorm van iets als: “grafisch overzicht voor de ontwikkeling van de mens”. In Zijn werk laat God expliciet zien wat Hij is, Hij pijnigt Zijn hersenen niet over de formulering van een plan. Veel profeten hebben natuurlijk geprofeteerd, maar toch kan er niet gezegd worden dat Gods werk een precieze planning volgde; de profetieën werden gedaan in overeenstemming met Gods eigenlijke werk. Al Zijn werk is het meest actuele werk. Hij voert Zijn werk uit volgens de ontwikkeling van de tijd, en Zijn meest actuele werk volgt de veranderingen van dingen. Voor Hem lijkt de uitvoering van Zijn werk op het toedienen van een medicijn voor het behandelen van een ziekte; tijdens het doen van Zijn werk observeert Hij en gaat Hij aan Zijn werk verder aan de hand van Zijn observaties. In ieder stadium van Zijn werk is Hij in staat Zijn overvloedige wijsheid en bekwaamheid tot uitdrukking te brengen. Hij openbaart Zijn overvloedige wijsheid en gezag aan de hand van het werk van dat bepaalde tijdperk en Hij staat alle mensen die door Hem zijn teruggebracht in die tijdperken toe Zijn gehele gezindheid te zien. Hij voorziet in de behoeften van de mens en voert het werk uit dat Hij in ieder tijdperk zou moeten uitvoeren. Hij voorziet in de behoeften van de mens in verhouding tot de mate waarin Satan hen heeft verdorven. Zo was het toen Jehova in het begin Adam en Eva schiep, zodat zij God op aarde zichtbaar konden maken en om Gods getuigen te hebben in de schepping. Maar Eva zondigde nadat zij door de slang was verleid. Adam deed hetzelfde en samen aten zij van de boom van de kennis van goed en kwaad in de tuin. En zo kwam het dat Jehova nog meer werk onder hen moest verrichten. Hij zag hun naaktheid en bedekte hun lichamen met kleding van dierenvellen. Hierna zei Hij tegen Adam: “Je hebt geluisterd naar je vrouw, gegeten van de boom die ik je had verboden. Vervloekt is de akker om wat jij hebt gedaan … totdat je terugkeert tot de aarde, waaruit je bent genomen: stof ben je, tot stof keer je terug.” Tegen de vrouw zei Hij: “Je zwangerschap maak ik tot een zware last, zwoegen zul je als je baart. Je zult je man begeren, en hij zal over je heersen.” En vanaf dat moment heeft Hij hen uit de hof van Eden verbannen en moesten ze buiten de tuin leven, zoals de moderne mens nu op aarde. Toen God de mens in het begin schiep, was het niet Zijn plan de mens na zijn schepping door de slang te laten verleiden en dan zowel de slang als de mens te vervloeken. Hij had zo’n plan helemaal niet; de ontwikkelingen waren gewoon zo dat Hij nieuw werk kreeg in de schepping. Nadat Jehova dit werk onder Adam en Eva had uitgevoerd op aarde, bleef de mensheid zich nog duizenden jaren ontwikkelen, totdat “Jehova zag dat de goddeloosheid van de mens groot was op de aarde en dat alles wat hij in zijn hart overlegde altijd alleen maar slecht was. Toen kreeg Jehova spijt dat Hij de mens op de aarde had gemaakt. Hij was bedroefd in Zijn hart … Maar Noach vond genade in de ogen van Jehova.” Tegen deze tijd had Jehova nog meer nieuw werk, omdat de mensheid die Hij had geschapen te zondig was geworden nadat ze door de slang was verleid. Gezien deze omstandigheden, koos Jehova uit al deze mensen het gezin van Noach en spaarde hen, en Hij voerde het vernietigingswerk van de wereld uit met een zondvloed. Tot op de dag van vandaag is de mensheid doorgegaan met deze ontwikkeling, en wordt ze steeds meer verdorven. Als deze ontwikkeling van de mensheid haar hoogtepunt bereikt, zal dat tevens het einde van de mensheid betekenen. Van het prille begin tot het einde van de wereld is de inherente waarheid van Zijn werk voor ingewijden altijd zo geweest. Op dezelfde manier zal de mens naar zijn soort worden ingedeeld. Het is immers beslist niet zo dat ieder mens voorbeschikt is voor de categorie waartoe hij in het begin behoort. Om tot een bepaalde categorie te behoren; maar iedereen wordt pas geleidelijk ingedeeld nadat hij een ontwikkelingsproces heeft doorgemaakt. Uiteindelijk zal eenieder die niet volledig gered kan worden aan zijn of haar voorouders worden teruggegeven. Niets van het werk van God onder de mensheid was al voorbereid tijdens de schepping van de wereld. Het waren juist de ontwikkelingen waardoor God Zijn werk onder de mensheid stap voor stap veel realistischer en praktischer kon uitvoeren. Op dezelfde manier heeft Jehova God de slang niet geschapen om de vrouw te verleiden. Dit was niet Zijn specifieke plan, of iets wat Hij opzettelijk vooraf zo had bepaald. Je zou kunnen zeggen dat het onverwacht was. Zo kwam het dat Jehova Adam en Eva uit de hof van Eden heeft verbannen en plechtig heeft verklaard nooit meer een mens te scheppen. Maar Gods wijsheid wordt alleen op deze grond door de mens ontdekt, zoals het punt dat ik eerder aandroeg: “Mijn wijsheid wordt uitgeoefend op basis van Satans intriges.” Hoe verdorven de mens ook werd en hoe de slang hem ook verleidde, Jehova had nog steeds Zijn wijsheid. Daarom heeft Hij sinds de schepping van de wereld nieuw werk ondernomen, en geen van de stappen van dit werk worden ooit herhaald. Satan heeft steeds complotten gesmeed; de mensheid is voortdurend verdorven door Satan, en Jehova God heeft ook voortdurend Zijn wijze werk uitgevoerd. Hij heeft nooit gefaald, en van het moment van de schepping tot nu toe is Hij nooit opgehouden met Zijn werk. Nadat de mensheid door Satan verdorven was, bleef Hij voortdurend onder de mensen werken om Zijn vijand, die de mensheid verderft, te verslaan. Deze strijd duurt voort, van het begin tot aan het einde van de wereld. Met al dit werk heeft Hij de mensheid, die door Satan verdorven is, niet alleen Zijn verlossing laten ontvangen, maar Hij heeft haar ook Zijn wijsheid, almacht en gezag getoond, en uiteindelijk zal Hij de mensheid Zijn rechtvaardige gezindheid laten zien – Hij zal de slechten straffen en de goeden belonen. Tot de dag van vandaag heeft Hij Satan bestreden en is Hij nooit verslagen, want Hij is een wijze God en Zijn wijsheid wordt uitgeoefend op basis van de intriges van Satan. En zo onderwerpt Hij niet alleen alles in de hemel aan Zijn gezag; Hij brengt ook alles op aarde tot rust onder Zijn voetbank, wat belangrijk is, Hij laat de slechteriken die de mensheid binnendringen en lastigvallen onder Zijn tuchtiging vallen. Al het resultaat van het werk komt door Zijn wijsheid. Voor het bestaan van de mensheid had Hij Zijn wijsheid nog nooit geopenbaard, want Hij had geen vijanden in de hemel, op de aarde, of in het hele universum, en er bestonden geen duistere krachten die iets in de natuur binnendrongen. Na het verraad van de aartsengel schiep Hij de mensheid op aarde, en het was omwille van de mensheid dat Hij formeel is begonnen aan Zijn millennialange oorlog met Satan, de aartsengel; een oorlog die in ieder volgend stadium meer verhit raakt. Zijn almacht en wijsheid zijn in ieder van deze stadia aanwezig. Alleen in deze tijd kan alles in de hemel en op aarde Gods wijsheid, almacht en in het bijzonder Gods echtheid zien. Hij voert Zijn werk nu nog steeds op dezelfde realistische manier uit; bovendien laat Hij bij de uitvoering van Zijn werk ook Zijn wijsheid en almacht zien; Hij laat jullie de inherente waarheid zien in ieder stadium van het werk, zodat jullie precies kunnen zien hoe Gods almacht kan worden verklaard, en vooral precies hoe Gods echtheid kan worden verklaard.

Ten aanzien van het verraad van Jezus door Judas vragen sommige mensen zich af: was dit al niet voorbestemd vóór de schepping van de wereld? Eigenlijk had de Heilige Geest dit volgens de realiteit van die tijd gepland. Het gebeurde gewoon dat er iemand was die Judas heette, die altijd geld verduisterde. Zo werd hij gekozen om deze rol te spelen en op deze manier van dienst te zijn. Dit is een goed voorbeeld van het gebruikmaken van lokale bronnen. In het begin was Jezus Zich hier niet van bewust; Hij wist het pas toen Judas later werd geopenbaard. Als iemand anders deze rol had kunnen spelen, zou hij dat hebben gedaan in plaats van Judas. Wat voorbeschikt was, werd in feite in diezelfde tijd door de Heilige Geest gedaan. Het werk van de Heilige Geest wordt altijd spontaan gedaan; zodra Hij Zijn werk plant, voert Hij het ook uit. Waarom zeg ik altijd dat het werk van de Heilige Geest realistisch is? Dat het altijd nieuw en nooit oud is, en altijd het meest vers? Zijn werk was niet al gepland toen de wereld werd geschapen; zo is het niet gegaan! In iedere stap van het werk wordt het juiste resultaat behaald voor die periode, en ze staan elkaar niet in de weg. Er zijn veel situaties waarbij de plannen in je hoofd gewoonweg niet opgewassen zijn tegen het meest recente werk van de Heilige Geest. Zijn werk is niet zo eenvoudig als de redeneringen van de mens, maar ook niet zo gecompliceerd als de fantasie van de mens. Het bestaat eruit dat mensen op ieder moment en op iedere plaats in de behoefte van dat moment worden voorzien. Niemand is duidelijker over het wezen van de mens dan Hij, en juist hierom is niets zozeer in staat bij de realistische behoeften van de mens aan te sluiten als Zijn werk. Daarom lijkt het vanuit de mens gezien dat Zijn werk al een aantal millennia vooruit was gepland. Nu Hij te midden van jullie werkt, werkt en spreekt Hij ook op ieder moment en op iedere plaats in overeenstemming met jullie toestand. Als mensen in een bepaalde toestand zijn, spreekt Hij juist die woorden die zij van binnen nodig hebben. Het is als de eerste stap van Zijn werk, de tijd van de tuchtiging. Hierna voerde God Zijn werk uit op basis van wat mensen manifesteerden, hun opstandigheid, de positieve gesteldheden die zich onder hen voordeden en de negatieve gesteldheden, en ook de benedengrens waar mensen naar konden zinken toen die negatieve gesteldheden een bepaald punt bereikten. Deze dingen greep Hij aan om met Zijn werk een veel beter resultaat te verkrijgen. Dat wil zeggen: Hij doet voorzienend werk onder mensen op basis van wat hun gesteldheid ook maar is op enig moment; Hij voert elke stap van Zijn werk uit in overeenstemming met de werkelijke gesteldheden van mensen. De hele schepping is in Zijn handen; zou Hij hen niet kennen? In het licht van de omstandigheden van de mens voert God de volgende stap van het werk dat gedaan moet worden uit, op ieder moment en op iedere plaats. Dit werk was echt niet al duizenden jaren geleden gepland, dat is een menselijke opvatting. Hij werkt terwijl Hij het effect van Zijn werk observeert, en Zijn werk verdiept en ontwikkelt zich voortdurend; Hij observeert de resultaten van Zijn werk en voert vervolgens de volgende stap van Zijn werk uit. Hij gebruikt veel dingen om de overgang geleidelijk te maken en Zijn nieuwe werk door de tijd heen zichtbaar te maken voor de mensen. Dit soort werk kan in de behoeften van de mensen voorzien, want God kent de mensen maar al te goed. Zo voert Hij Zijn werk uit vanuit de hemel. En zo doet ook de vleesgeworden God Zijn werk op dezelfde manier, Hij maakt een plan aan de hand van de realiteit en werkt onder de mensen. Niets van Zijn werk was al voor de schepping van de wereld gepland, of minutieus vooraf beraamd. Tweeduizend jaar na de schepping van de wereld zag Jehova dat de mensheid zo verdorven was geworden dat Hij bij monde van de profeet Jesaja voorspelde dat Hij, nadat het Tijdperk van de Wet ten einde was gekomen, Zijn werk van de verlossing van de mensheid zou uitvoeren in het Tijdperk van Genade. Dat was natuurlijk het plan van Jehova, maar dit plan ontstond ook door de omstandigheden die Hij op dat moment observeerde. Hij had het zeker niet onmiddellijk na de schepping van Adam bedacht. Jesaja bracht alleen maar een voorspelling onder woorden, maar Jehova had tijdens het Tijdperk van de Wet van te voren geen voorbereidingen getroffen voor dit werk. Integendeel, Hij begon met dit werk aan het begin van het Tijdperk van Genade, toen de boodschapper in de droom van Jozef verscheen en hem verlichtte door hem te vertellen dat God vlees zou worden. En zo begon Zijn incarnatiewerk. God heeft Zich niet, zoals de mensen denken, voor Zijn incarnatiewerk voorbereid na de schepping van de wereld; dit werd pas besloten aan de hand van het ontwikkelingsniveau van de mensheid en de stand van Zijn oorlog met Satan.

Als God vlees wordt, daalt Zijn Geest neer op een mens, met andere woorden de Geest van God draagt het vlees. Hij doet Zijn werk op aarde, en in plaats van een aantal afgebakende stappen te doorlopen, is dit werk helemaal onbeperkt. Het werk dat de Heilige Geest in het vlees doet, wordt nog steeds bepaald door de resultaten van Zijn werk, en Hij gebruikt dit om de duur te bepalen van Zijn werk in het vlees. De Heilige Geest laat iedere stap van Zijn werk direct zien; Hij onderzoekt Zijn werk al doende; het is niet zo bovennatuurlijk dat het de menselijke fantasie te boven zou gaan. Het is als het werk van Jehova die de hemel en de aarde en alle dingen heeft geschapen; Hij plande en werkte ook tegelijkertijd. Hij scheidde het licht van het duister en zo ontstonden de ochtend en de avond – dit duurde één dag. Op de tweede dag schiep Hij de lucht, wat ook één dag duurde, en toen schiep Hij de aarde, de zeeën en alle bewoners, wat ook nog één dag duurde. Tot de zesde dag ging dit door, toen God de mens schiep en hem liet heersen over alle dingen op aarde, tot op de zevende dag toen Hij klaar was met de schepping van alle dingen en rustte. God zegende de zevende dag en wees hem aan als een heilige dag. Hij besloot deze dag heilig te maken nadat Hij alle dingen geschapen had, niet voor dat Hij ze had geschapen. Ook dit werk was spontaan uitgevoerd. Hij had niet al voordat Hij alle dingen schiep besloten de wereld in zes dagen te scheppen en te rusten op de zevende dag. Zo liggen de feiten helemaal niet. Dit heeft Hij niet gezegd, en ook niet gepland. Hij heeft in geen geval gezegd dat de schepping van alle dingen op de zesde dag klaar zou zijn en dat Hij op de zevende dag zou rusten. Integendeel, Hij schiep zoals het Hem goed leek. En toen Hij eenmaal klaar was met de hele schepping, was het al de zesde dag. Als Hij al op de vijfde dag klaar was geweest met de hele schepping, zou Hij dus de zesde dag als heilige dag hebben aangewezen. Hij was echter op de zesde dag klaar met de hele schepping, en zodoende werd de zevende dag de heilige dag, wat tot op de dag van vandaag zo is gebleven. Daarom wordt Zijn huidige werk op dezelfde manier uitgevoerd. Hij spreekt en voorziet in jullie behoeften naar jullie omstandigheden. Dat betekent dat de Geest spreekt en werkt naar de omstandigheden van de mens; de Geest waakt over alles en is op ieder moment en op iedere plaats aan het werk. Wat ik doe, zeg, jullie opdraag en schenk, is zonder uitzondering dat wat jullie nodig hebben. Dus niets van mijn werk staat buiten de realiteit; het is allemaal realistisch, want jullie weten allemaal dat “de Geest van God over iedereen waakt”. Als dit allemaal al voor het begin der tijden besloten was, zou het dan niet te zeer bij voorbaat hebben vastgestaan? Je denkt dat God zes hele millennia heeft uitgewerkt en daarbij heeft voorbeschikt dat de mensheid rebellerend, opstandig, bedrieglijk en oneerlijk is, als het hebben van de verdorvenheid van het vlees, de satanische gezindheid, de lust in de ogen en het hebben van haar eigen pleziertjes. Dat was niet voorbeschikt door God, het kwam juist door het verderf van Satan. Sommigen zullen zeggen: “Was Satan dan niet ook in de macht van God? God had voorbeschikt dat Satan de mens op deze manier zou verderven, en daarna voerde Hij Zijn werk onder de mensen uit.” Zou God nu echt Satan hebben voorbeschikt om de mensheid te verderven? Hij wil maar al te graag dat de mensheid een normaal mensenleven kan leiden; zou Hij het leven van de mens lastigvallen? Als dat zo is, zou dan de nederlaag van Satan en de redding van de mensheid geen zinloze inspanning zijn? Hoe kan de opstandigheid van de mensheid nu voorbeschikt zijn? Deze kwam nu juist door Satans verstoringen, hoe kan dat nu door God zijn voorbeschikt? De Satan in Gods macht die jullie begrijpen en de Satan in Gods macht waar ik het over heb, zijn heel verschillend. Volgens jullie bewering dat “God almachtig is, en Satan in Zijn handen,” zou Satan Hem niet verraden. Heb je niet gezegd dat God almachtig is? Jullie kennis is te abstract en niet in lijn met de realiteit; de mens kan nooit Gods gedachten bevatten en evenmin kan de mens Gods wijsheid bevatten. God is almachtig, dat is zeker waar. De aartsengel heeft God verraden omdat God hem aanvankelijk gedeeltelijk gezag heeft gegeven. Dit was natuurlijk onvoorzien, zoals Eva die bezweek voor de verleiding van de slang. Maar hoe Satan zijn verraad ook uitvoert, Hij is niet almachtig zoals God. Zoals jullie al zeiden, Satan is machtig, maar wat hij ook doet, Gods gezag verslaat hem altijd. Dat is de ware betekenis achter de uitspraak “God is almachtig, en Satan is in Zijn handen.” Daarom moet Zijn oorlog met Satan stap voor stap gevoerd worden; en verder plant Hij Zijn werk in reactie op de listen van Satan. Dat wil zeggen dat Hij naar gelang het tijdperk mensen redt en Zijn wijsheid en almacht openbaart. Zo was ook het werk van de laatste dagen niet vóór het Tijdperk van Genade voorbeschikt; voorbeschikkingen werden niet op zo’n geordende wijze uitgevoerd als: ten eerste, ervoor zorgen dat de uiterlijke gezindheid van de mens verandert; ten tweede, laat de mens Zijn tuchtiging en beproevingen ontvangen; ten derde, laat de mens de beproeving van de dood ervaren; ten vierde, laat de mens de tijden van liefde voor God ervaren en maak het plan voor een schepsel duidelijk; ten vijfde, laat de mens Gods wil zien en laat hem God helemaal kennen, en voltooi de mens dan. Dit heeft Hij niet allemaal in het Tijdperk van Genade gepland. Hij is hier juist in het huidige tijdperk mee begonnen. Satan is aan het werk, net als God. Satan brengt zijn verdorven gezindheid tot uitdrukking, terwijl God rechtstreeks spreekt en een aantal wezenlijke dingen openbaart. Dit is het werk dat nu gedaan wordt, en lang geleden werd er volgens ditzelfde principe gewerkt nadat de wereld was geschapen.

Eerst schiep God Adam en Eva, en ook schiep Hij een slang. Van alle dingen was de slang het giftigst, zijn lichaam bevatte gif en dit werd door Satan gebruikt. Het was de slang die Eva tot zonde verleidde. Na Eva zondigde ook Adam, en toen waren beiden in staat het onderscheid tussen goed en kwaad te zien. Als Jehova had geweten dat de slang Eva zou verleiden, en dat Eva Adam zou verleiden, waarom heeft Hij ze dan bij elkaar in een tuin gezet? Als Hij die dingen had kunnen voorspellen, waarom schiep Hij dan een slang en liet die in de hof van Eden los? Waarom waren er in de hof van Eden vruchten van de boom van de kennis van goed en kwaad? Was het Zijn bedoeling dat zij de vruchten zouden eten? Toen Jehova kwam, durfden Adam noch Eva Hem tegemoet te treden, en toen pas wist Jehova dat ze van de vruchten van de boom van de kennis van goed en kwaad hadden gegeten en ten prooi waren gevallen aan de listen van de slang. Uiteindelijk vervloekte Hij de slang, en vervloekte Hij ook Adam en Eva. Toen zij beiden van de vrucht van de boom aten, was Jehova Zich er totaal niet van bewust dat ze dat deden. De mensen werden zo verdorven dat zij slecht en seksueel promiscue werden, zelfs in die mate dat wat zij in hun hart droegen slecht en zondig was: ze werden vuil. Jehova had dus spijt dat Hij de mensheid had geschapen. Daarna verrichte Hij het vernietigingswerk van de wereld met een zondvloed, wat Noach en zijn zonen overleefden. Sommige dingen zijn niet echt zo geavanceerd en bovennatuurlijk als de mensen zich voorstellen. Sommigen vragen: “Als God wist dat de aartsengel Hem zou verraden, waarom heeft Hij hem dan geschapen?” Dit zijn de feiten: Toen de aarde nog niet bestond was de aartsengel de belangrijkste engel van de hemel. Hij had de rechtsbevoegdheid over alle engelen in de hemel; dit was het gezag dat God hem had toegekend. Na God was hij de belangrijkste onder de engelen in de hemel. Toen God later de mensheid schiep, beging de aartsengel een nog groter verraad tegen God op aarde. Ik zeg dat hij God verraadde omdat hij de mensheid wilde besturen en zo Gods gezag wilde overtreffen. Het was de aartsengel die Eva tot zonde verleidde. Dit deed hij omdat hij zijn koninkrijk op aarde wilde vestigen en de mensheid God wilde doen verraden en aan hemzelf doen gehoorzamen. Hij zag dat velen hem gehoorzaamden: de engelen, maar ook de mensen op aarde. De vogels en de dieren, de bomen, de bossen, de bergen, de rivieren en alle dingen op aarde waren aan de zorg van de mens toevertrouwd – dat wil zeggen aan Adam en Eva – terwijl Adam en Eva de aartsengel gehoorzaamden. Zo wenste de aartsengel Gods gezag dus te overtreffen en God te verraden. Later leidde dit ertoe dat veel engelen God verraadden en daarna diverse onreine geesten werden. Is de ontwikkeling van de mensheid tot vandaag de dag niet door het verderf van de aartsengel veroorzaakt? De mensheid is alleen geworden hoe ze vandaag is, omdat de aartsengel God heeft verraden en de mensheid heeft verdorven. Dit werk dat stap voor stap wordt uitgevoerd, is lang niet zo abstract en eenvoudig als de mens zich voorstelt. Satan heeft zijn verraad met reden begaan, maar de mens kan zoiets eenvoudigs niet begrijpen. Waarom heeft God de hemel, de aarde en alle dingen geschapen, en ook Satan geschapen? Als God Satan zo veracht, en Satan Zijn vijand is, waarom heeft Hij Satan dan geschapen? Schiep Hij geen vijand door Satan te scheppen? God heeft niet daadwerkelijk een vijand geschapen; Hij heeft juist een engel geschapen en de engel verraadde Hem later. Zijn status was zo hoog geworden dat hij God wilde verraden. Je zou kunnen zeggen dat dit toeval was, maar het was ook een onvermijdelijke ontwikkeling. Het is hetzelfde als dat je onvermijdelijk op een dag zult sterven; er is al sprake van een zekere mate van ontwikkeling. Er zijn dwazen die zeggen: “Gezien Satan uw vijand is, waarom hebt u hem eigenlijk geschapen? Wist u niet dat de aartsengel u zou verraden? Kunt u niet van eeuwigheid naar eeuwigheid kijken? Kent u zijn natuur niet? Omdat u duidelijk wist dat hij u zou verraden, waarom heeft u hem dan aartsengel gemaakt? En ook al zou je het verraad negeren, dan heeft hij nog steeds zoveel engelen geleid en is naar de wereld van de stervelingen afgedaald om de mensheid te verderven. Tot op heden hebt u uw zesduizendjarige managementplan niet kunnen voltooien.” Zijn die woorden juist? Als je zo denkt, maak je het jezelf dan niet moeilijker dan wel nodig is? Weer anderen zeggen: “Als Satan de mensheid niet tot op heden had verdorven, dan zou God de mensheid niet op deze manier gered hebben. Gods wijsheid en almacht zou dan onzichtbaar zijn geweest, hoe zou Zijn wijsheid zich dan manifesteren? God heeft dus een menselijk ras geschapen voor Satan; in de toekomst zou God dan Zijn almacht openbaren – hoe kan de mens anders de wijsheid van God ontdekken? Als de mens zich niet tegen Hem zou verzetten en opstandig zou handelen, zouden Zijn daden zich niet hoeven manifesteren. Als de hele schepping Hem zou aanbidden en gehoorzamen, zou Hij geen werk hebben.” Dit is nog verder van de realiteit verwijderd, want aan God is niets vuil, en dus kan Hij geen vuiligheid scheppen. Hij openbaart Zijn daden nu alleen maar zodat Hij Zijn vijand kan verslaan, om de mensheid te redden die door Hem is geschapen, om de duivels en Satan te verslaan, die Hem haten en verraden en zich tegen Hem verzetten en die helemaal in het begin onder Zijn heerschappij vielen en Hem toebehoorden. Hij wil deze duivels verslaan en zodoende Zijn almacht aan alle dingen openbaren. De mensheid en alle dingen op aarde zijn nu onder Satans invloedssfeer en onder de invloedssfeer van de goddelozen. God wil Zijn daden aan alle dingen openbaren zodat de mensen Hem leren kennen, en daarmee Satan verslaan en Zijn vijanden helemaal overwinnen. Het geheel van dit werk wordt bereikt doordat Hij Zijn daden onthult. Al Zijn schepselen zijn onder Satans invloedssfeer en dus wil Hij Zijn almacht aan hen laten zien en aldus Satan verslaan. Als er geen Satan was, zou Hij Zijn daden niet hoeven te onthullen. Als Satan de mensheid niet lastig had gevallen, zou Hij de mensheid hebben geschapen en hen in de hof van Eden hebben laten leven. Waarom heeft Hij al Zijn daden nooit geopenbaard aan de engelen of aan de aartsengel voordat Satan Hem verraadde? Als de engelen en de aartsengel Hem hadden gekend, en Hem in het begin hadden gehoorzaamd, dan had Hij die zinloze daden van het werk nooit hoeven uitvoeren. Vanwege het bestaan van Satan en duivels, verzetten de mensen zich tegen Hem en lopen ze over van opstandigheid, en daarom wil God Zijn daden openbaren. Omdat Hij oorlog wil voeren met Satan moet Hij Zijn eigen gezag gebruiken om Satan te verslaan en al Zijn daden aanwenden om Satan te verslaan. Op deze manier zal Zijn reddingswerk onder de mensheid Zijn wijsheid en almacht duidelijk aan de mensen laten zien. Het huidige werk van God is betekenisvol en lijkt op geen enkele manier op wat sommigen zeggen: “Is het werk dat u doet niet tegenstrijdig? Is deze volgorde in het werk niet gewoon een oefening in zelfkwelling? U heeft Satan geschapen, vervolgens laat u hem u verraden en zich tegen u verzetten. U heeft de mensheid geschapen, vervolgens heeft u haar aan Satan overhandigd en heeft het laten gebeuren dat Adam en Eva verleid werden. U heeft al deze dingen opzettelijk gedaan; waarom heeft u zo’n hekel aan de mensheid? Waarom heeft u een afkeer van Satan? Heeft u hen niet zelf gemaakt? Wat haat u dan eigenlijk?” Veel dwazen zullen dat zeggen. Ze willen van God houden, maar in hun hart klagen ze over God – wat een tegenstelling! Je begrijpt de waarheid niet, je hebt te veel bovennatuurlijke gedachten, en dan beweer je ook nog dat het Gods fout is – je bent zo dwaas! Jij bent het die de waarheid vervalst, dat is niet de fout van God! Sommigen blijven zelfs maar steeds weer klagen: “U was het die Satan heeft geschapen en u die Satan in de wereld van de mens heeft geworpen en er menselijkheid aan gegeven hebt. De mensheid bezit een satanische gezindheid. In plaats van haar te vergeven, verafschuwt u haar in zekere mate. In het begin hield u in zekere mate van de mensheid. U heeft Satan de mensenwereld ingeslagen, en nu heeft u een hekel aan de mensheid. U bent het die liefde en afschuw voelt voor de mensheid – wat is daar de verklaring voor? Is dat niet een tegenstrijdigheid?” Hoe jullie er ook naar kijken, dit is wat er in de hemel is gebeurd: de aartsengel verraadde God op deze manier, de mensheid werd verdorven op deze manier en is tot op de dag van vandaag op deze manier verdergegaan. Hoe jullie het ook onder woorden brengen, dit is het hele verhaal. Jullie moeten echter goed begrijpen, dat God Zijn huidige werk verricht om jullie te redden en om Satan te verslaan.

Omdat de engelen bijzonder zwak waren en geen vermogen bezaten, werden zij arrogant toen zij gezag kregen. Dit gold in het bijzonder voor de aartsengel, die een hogere status had dan alle andere engelen. De aartsengel was de koning van alle engelen. Hij leidde miljoenen engelen, en onder Jehova had hij een groter gezag dan alle andere engelen. Hij wilde van alles doen, en wilde de engelen naar de mensenwereld leiden om de wereld te besturen. God zei dat Hij het universum bestuurt; de aartsengel zei dat het aan hem was om het universum te besturen, en vanaf dat moment verraadde hij God. In de hemel schiep God een andere wereld. De aartsengel wilde die wereld besturen, maar ook naar het rijk van de mensen afdalen. Kon God dit toestaan? Daarom sloeg Hij de aartsengel en wierp Hij hem in de lucht neer. Sinds dat moment verderft hij de mensheid en voert God een oorlog met hem om de mensheid te redden. God heeft de afgelopen zes millennia gebruikt om de aartsengel te verslaan. Jullie opvatting van een almachtige God komt niet overeen met het werk dat God nu uitvoert; in de praktijk werkt het niet en het is heel dwaas! In feite verklaarde God de aartsengel pas tot vijand na zijn verraad. Alleen vanwege zijn verraad vertrapte de aartsengel immers de mens nadat hij in de mensenwereld aangekomen was, en hierom is de mensheid tot dit stadium ontwikkeld. Hierna heeft God een eed afgelegd aan Satan: “Ik zal jou verslaan en de mensheid, mijn schepping, redden.” In het begin was Satan niet overtuigd: “Wat kunt u mij maken, eerlijk? Kunt u mij werkelijk in de lucht neerslaan? Kunt u me echt verslaan?” Nadat God hem in de lucht had neergeslagen, sloeg Hij verder geen acht meer op hem en begon Hij de mensheid te redden en Zijn eigen werk te doen, ondanks dat Hij voortdurend lastig werd gevallen door Satan. Alles waar Satan toe in staat was, had hij te danken aan de macht die God hem had toegekend; dit alles nam hij mee de lucht in en heeft hij tot de dag van vandaag bewaard. Toen God de aartsengel in de lucht neersloeg, sloeg God hem in de lucht neer maar ontnam Hij hem zijn gezag niet en dus kon hij doorgaan met het verderf van de mensheid. God, aan de andere kant, begon de mensheid te redden, die door Satan verdorven was nadat ze geschapen was. In de hemel heeft God niet één van Zijn daden onthuld. Voordat Hij de aarde schiep, liet Hij echter mensen uit de wereld die Hij had geschapen toe in de hemel om Zijn daden te zien, en zo leidde Hij de mensen boven de hemel. Hij schonk ze wijsheid en intelligentie en leidde die mensen naar die wereld om in te leven. Dit hebben jullie natuurlijk nog niet eerder gehoord. Later, nadat God de mensheid had geschapen, begon de aartsengel de mensheid te verderven. De hele mensheid op aarde was in chaos. Toen pas begon Hij Zijn oorlog tegen Satan, en toen pas zagen de mensen Zijn daden. In het begin waren Zijn daden verborgen voor de mensheid. Nadat Satan in de lucht was neergeslagen, hield hij zich met zijn eigen zaken bezig, en God was bezig met Zijn eigen werk, voortdurend in oorlog met Satan, helemaal tot aan de laatste dagen. Nu is het moment aangebroken om Satan te vernietigen. God gaf hem in het begin gezag, en later sloeg Hij hem in de lucht neer, maar Satan bleef opstandig. Daarna verdierf hij de mensheid, maar God was in feite op aarde om de mensheid te besturen. God gebruikt Zijn management van de mensen om Satan te verslaan. Door de mens te verderven brengt Satan het lot van de mensheid tot een einde en valt hij het werk van God lastig. Aan de andere kant is Gods werk de redding van de mensheid. Is er een stap in Gods eigen werk die niet bedoeld is om de mensheid te redden? Is er een stap die niet bedoeld is om de mensheid te zuiveren, haar rechtschapen te maken en zo te laten leven dat er een beeld ontstaat waarvan gehouden kan worden? Satan doet dit echter niet. Hij verderft de mensheid, hij werkt voortdurend aan het verderf van de mensheid in het hele universum. God doet natuurlijk ook Zijn eigen werk. Hij let niet op Satan. Hoeveel gezag Satan ook heeft, zijn gezag was toch door God gegeven. God heeft hem gewoon niet al Zijn gezag gegeven, dus, wat hij ook doet, hij kan God nooit overtreffen en blijft altijd in de macht van God. In de hemel heeft God niet één van Zijn daden onthuld. Hij gaf Satan slechts een klein deel van het gezag zodat deze de engelen kon besturen. Wat Satan dus ook doet, hij kan het gezag van God nooit overtreffen, omdat het oorspronkelijke gezag dat God hem gaf beperkt was. Terwijl God werkt, verstoort Satan. In de laatste dagen zal hij zijn verstoring afmaken; en zo zal ook Gods werk dan af zijn, en het soort persoon dat God wil voltooien zal dan voltooid zijn. God stuurt de mensen op een positieve manier; Zijn leven is levend water, onmetelijk en grenzeloos. Satan heeft de mens tot op zekere hoogte verdorven, maar uiteindelijk zal het levende water van het leven de mens voltooien; Satan kan dat dan niet meer verhinderen en kan zijn werk dan niet meer doen. Zo krijgt God die mensen helemaal. Satan weigert dit nu nog te accepteren. Hij neemt het voortdurend tegen God op, maar God slaat hier geen acht op. Hij heeft gezegd dat Hij alle duistere krachten en invloed van Satan zal overwinnen. Dit is het werk dat nu in het vlees gedaan moet worden en dit is ook de betekenis van de incarnatie. Het is bedoeld om het stadium van het werk waarmee Satan in de laatste dagen verslagen wordt af te maken, om alles wat aan Satan toebehoort uit te schakelen. Gods overwinning over Satan is een onvermijdelijke trend! Satan heeft in feite lang geleden al gefaald. Toen het evangelie zich begon te verspreiden in het land van de grote rode draak, dat wil zeggen toen de vleesgeworden God begon te werken en dit werk in gang werd gezet, was Satan geheel en al verslagen, want de incarnatie was bedoeld om Satan te verslaan. Satan zag dat God weer vlees was geworden en ook met Zijn werk was begonnen, en hij zag dat geen enkele kracht dit werk tegen zou kunnen houden. Daarom stond hij verstomd toen hij dit werk zag en durfde hij geen verder werk te doen. Aanvankelijk dacht Satan dat ook hij over voldoende wijsheid beschikte, en hij onderbrak en verstoorde Gods werk. Hij had echter niet verwacht dat God weer vleesgeworden was en dat God in Zijn werk zijn opstandigheid had gebruikt om als openbaring en oordeel voor de mensheid te dienen en zo de mensheid te veroveren en Satan te verslaan. God is wijzer dan Satan en Zijn werk overtreft dat van Satan mijlenver. Daarom zei ik voorheen: Het werk dat ik doe wordt in reactie op de listen van Satan uitgevoerd. Uiteindelijk zal ik mijn almacht laten zien, en de machteloosheid van Satan. Als God Zijn werk doet, komt Satan achter Hem aan, totdat hij uiteindelijk vernietigd is – hij zal niet eens weten wat hem overkomt! Hij zal zich de waarheid pas realiseren als hij is stukgesmeten en verpletterd, hij is dan al verbrand in de vuurzee. Zal hij dan niet volledig overtuigd zijn? Hij heeft dan immers geen snode plannen meer!

Dit realistische werk, dat stap voor stap moet worden gedaan, drukt vaak zwaar op Gods hart in rouw om de mensheid. Daarom heeft Zijn oorlog met Satan nu al 6.000 jaar geduurd. God zegt het zo: “Nooit zal ik weer een mensheid scheppen, nooit zal ik weer gezag verlenen aan engelen.” Vanaf dat moment volgden de engelen God gewoon als zij op aarde kwamen werken. Hij gaf ze nooit gezag. Hoe voerden de engelen die de Israëlieten zagen hun werk uit? Ze openbaarden zich in dromen en brachten Jehova’s woorden over. Toen Jezus drie dagen na Zijn kruisiging herrees, waren het de engelen die de steen opzij duwden, en niet de Geest van God persoonlijk. De engelen deden alleen dit soort werk nog maar, ze hadden een ondersteunende rol en geen gezag, want God zou ze nooit meer gezag verlenen. Na enige tijd van werk namen de mensen die door God gebruikt waren op aarde de positie van God in, en ze zeiden: “Ik wil het universum overtreffen! Ik wil in de derde hemel staan! Wij willen de heerschappij van soevereine macht!” Na een paar dagen werk werden ze arrogant. Ze wilden soevereine macht op aarde, ze wilden een andere natie oprichten, ze wilden alles aan zich onderwerpen en ze wilden in de derde hemel komen te staan. Weet je dan niet dat je slechts een mens bent, die door God wordt gebruikt? Hoe kun jij tot de derde hemel opstijgen? God komt op aarde om te werken, in stilte zonder te schreeuwen, en gaat weer als Zijn werk ongemerkt is gedaan. Hij schreeuwt nooit zoals mensen doen, maar Hij voert Zijn werk realistisch uit. Hij zal ook nooit een kerk binnengaan en roepen: “Ik zal jullie allemaal uitroeien! Ik zal jullie vervloeken en tuchtigen!” Hij doet gewoon Zijn werk, en gaat weer als Hij klaar is. Die religieuze predikanten die zieken genezen en duivels uitdrijven, anderen vanaf de preekstoel de les lezen, lange en pompeuze redevoeringen houden en onrealistische zaken bespreken, zijn arrogant tot op het bot! Zij zijn de afstammelingen van de aartsengel!

In de 6.000 jaar werk tot op heden heeft God al veel van Zijn daden laten zien, hiervan is het belangrijkste doel geweest om Satan te verslaan en heel de mensheid redding te brengen. Hij maakt van deze gelegenheid gebruik om alles in de hemel, alles op aarde, alles in de zeeën en ieder klein voorwerp van Gods schepping op aarde Gods almacht en al Gods daden te laten zien. Hij grijpt de gelegenheid van de overwinning op Satan aan om al Zijn daden voor de mensheid te openbaren en de mensen in staat te stellen Hem te prijzen en Zijn wijsheid, in het verslaan van Satan, te verheerlijken. Alles op aarde, in de hemel en in de zeeën brengt Hem glorie, prijst Zijn almacht, prijst al Zijn daden en roept Zijn heilige naam. Dit is het bewijs dat Hij Satan heeft verslagen, het bewijs van Zijn overwinning op Satan. En wat nog belangrijker is: het is het bewijs van Zijn redding van de mensheid. Gods hele schepping brengt Hem glorie, prijst Hem omdat Hij Zijn vijand heeft verslagen en als overwinnaar is teruggekeerd, en prijst Hem als de grote zegevierende Koning. Zijn doel is niet alleen Satan te verslaan, en daarom heeft Zijn werk 6.000 jaar geduurd. Hij gebruikt de overwinning op Satan om de mensheid te redden; Hij gebruikt de overwinning op Satan om al Zijn daden te openbaren en om Zijn hele glorie te laten zien. Hij zal glorie verwerven en de hele menigte engelen zal Zijn glorie ook zien. De boodschappers in de hemel, de mensen op aarde en de hele schepping op aarde ziet de glorie van de Schepper. Dit is het werk dat Hij doet. Zijn hele schepping op aarde en in de hemel zal Zijn glorie aanschouwen, en Hij zal zegevierend terugkeren nadat Hij Satan helemaal heeft verslagen en dan zal Hij de mensheid Hem laten prijzen. Zo zal Hij erin slagen beide aspecten te bereiken. Uiteindelijk zal de hele mensheid door Hem veroverd worden, en zal Hij iedereen die zich verzet of in opstand komt wegvagen, dat wil zeggen, iedereen die aan Satan toebehoort zal Hij wegvagen. Nu zie je al die daden van God, toch verzet je je nog, en ben je opstandig en onderwerp je je niet. Je koestert veel dingen in jezelf en doet wat je wil. Je volgt je eigen lusten en voorkeuren – dat is opstandigheid, dat is verzet. Geloof in God dat wordt uitgevoerd voor het vlees, voor de eigen lusten en voorkeuren, voor de wereld en voor Satan zijn immers vuil; het betekent verzet en opstandigheid. Er zijn tegenwoordig allerlei soorten geloof: sommigen zoeken bescherming tegen rampen, anderen willen graag gezegend worden, en terwijl sommigen de mysteries willen begrijpen zijn er weer anderen die geld proberen te verdienen. Dit zijn allemaal vormen van verzet, het is allemaal blasfemie! Als je zegt dat je je verzet of opstandig bent – verwijs je dan niet daarnaar? Velen mopperen of klagen nu, of oordelen. Dat zijn allemaal dingen die de goddelozen doen; het is menselijk verzet en opstandigheid. Die mensen zijn bezeten en bezet door Satan. De mensen die God wint, zijn zij die zich volledig aan Hem onderwerpen, zij die door Satan zijn verdorven maar nu door Zijn werk zijn gered en overwonnen, die de beproevingen hebben doorstaan en uiteindelijk geheel door God zijn gewonnen en niet meer onder Satans domein leven en hebben gebroken met de zondigheid, die verder in heiligheid willen leven − dat zijn de heiligste mensen, zij zijn de heiligen. Als jouw huidige daden niet met een deel van Gods vereisten overeenkomen, zul je worden verstoten. Dat is onbetwistbaar. Alles wordt gedaan aan de hand van het heden, hoewel Hij jou heeft voorbestemd en verkozen, zullen toch jouw huidige daden de uitkomst bepalen. Als je het nu niet kunt bijhouden, zul je verstoten worden. Als je het nu niet kunt bijhouden, hoe kun je het dan later wel bijhouden? Nu er een dergelijk groot wonder voor jou is verschenen, geloof je nog steeds niet. Hoe zul je later dan in Hem geloven, als Zijn werk af is en Hij dergelijk werk niet meer doet? Dan zal het zelfs des te meer onmogelijk zijn voor jou om Hem te volgen! Later zal God uitgaan van jouw houding en kennis van het werk van de vleesgeworden God en jouw ervaring, om te bepalen of je zondig of rechtschapen bent, of om te bepalen of je vervolmaakt of uitgestoten bent. Nu moet je het duidelijk zien. De Heilige Geest werkt aldus: Hij bepaalt jouw uitkomst aan de hand van jouw gedrag van vandaag. Wie spreekt de woorden van vandaag? Wie doet het werk van vandaag? Wie bepaalt of jij vandaag zult worden verstoten? Wie beslist jou te vervolmaken? Doe ik dit niet zelf? Ik ben Degene die deze woorden spreekt, ik ben Degene die dit werk uitvoert. Vervloeken, tuchtigen en oordelen over mensen, dat is allemaal onderdeel van mijn eigen werk. Uiteindelijk zal het ook mijn werk zijn om jullie te verstoten. Het is allemaal mijn eigen zaak! Jou volmaakt maken is mijn eigen zaak, en ook jou van zegeningen laten genieten is mijn eigen zaak. Dit is allemaal mijn eigen werk. Jouw uitkomst was niet door Jehova voorbestemd, deze wordt door de God van vandaag bepaald. Het wordt nu bepaald, niet vóór de schepping van de wereld. Sommigen dwazen zeggen: “Is er misschien iets mis met uw ogen, ziet u mij niet zoals u mij zou moeten zien? Uiteindelijk zult u zien hoe de Geest alles zichtbaar maakt!” Aanvankelijk koos Jezus Judas als Zijn discipel. De mensen vragen: “Hoe kon Hij een discipel kiezen die Hem zou verraden?” Judas was in het begin niet van plan om Jezus te verraden. Dit gebeurde gewoon later. Jezus was Judas in het begin nog gunstig gezind. Hij zorgde ervoor dat de man Hem volgde en maakte hem verantwoordelijk voor de financiën. Als Hij had geweten dat Judas geld verduisterde, zou Hij hem niet verantwoordelijk hebben gemaakt voor het geld. Je zou kunnen zeggen dat Jezus aanvankelijk niet wist dat deze man een oneerlijke bedrieger was die zijn broeders en zusters bedroog. Later, toen Judas al een tijdje volgeling was, zag Jezus hoe hij zijn broeders en zusters probeerde te vlijen, en hoe hij God probeerde te vlijen. Men kwam er ook achter dat hij altijd geld uit de geldzak uitgaf, en ze vertelden het aan Jezus. Jezus werd zich toen pas van dit alles bewust. Omdat Jezus het werk van de kruisiging uit ging voeren en iemand nodig had die Hem zou verraden, en deze rol toevallig heel goed bij Judas paste, zei Jezus: “Een van ons zal mij verraden. De Mensenzoon zal dit verraad gebruiken om gekruisigd te worden en drie dagen later weer op te staan.” Aanvankelijk koos Jezus Judas niet echt uit voor het verraad; integendeel, Hij hoopte dat Judas een trouwe discipel zou zijn. Onverwacht bleek dat Judas een hebzuchtige ontaarde man was die de Heer verraadde en Hij gebruikte deze situatie om Judas uit te kiezen voor dit werk. Als alle twaalf discipelen van Jezus trouw waren geweest, en er niemand zoals Judas onder hen had gezeten, dan was de man die Jezus zou verraden uiteindelijk iemand van buitenaf geweest. Het gebeurde echter dat er één onder hen was die graag steekpenningen aannam – Judas. Zo gebruikte Jezus deze man om Zijn werk af te maken. Zo eenvoudig was het! Dit had Jezus niet voorbestemd toen Hij aan Zijn werk begon. Hij nam deze beslissing pas toen de ontwikkelingen een bepaald stadium hadden bereikt. Dit was de beslissing van Jezus, inderdaad, de beslissing van de Geest van God Zelf. Het was eerst Jezus die Judas gekozen had, maar toen Judas later Jezus verraadde, was dit het werk van de Heilige Geest die Zijn eigen doel moest dienen. Het was toen het werk van de Heilige Geest. Toen Jezus Judas koos, had Hij geen idee dat deze Hem zou verraden. Hij wist alleen dat het Judas Iskariot was. Jullie uitkomst wordt ook bepaald door de mate van jullie huidige onderwerping en de mate van groei van jullie leven, niet volgens het idee dat mensen hebben dat dit voorbestemd was bij de schepping van de wereld. Dit moet je duidelijk begrijpen. Dit hele werk wordt niet uitgevoerd zoals jij het je inbeeldt.

Vorige: Het ware verhaal achter het werk van het Tijdperk van Verlossing

Volgende: Over titels en identiteit

Rampen zoals oorlogen en pandemieën komen vaak voor over de hele wereld. Hoe kunnen we de terugkeer van de Heer verwelkomen en Gods bescherming krijgen tijdens rampen? Neem deel aan onze gebedsbijeenkomst om de weg te vinden.

Gerelateerde inhoud

Wat is jouw begrip van God?

Mensen geloven al heel lang in God, toch hebben de meesten geen begrip van dit woord ‘God’. Ze volgen gewoon de meute zonder verder benul....

Wat weet jij over het geloof?

In de mens bestaat alleen het onzekere woord van geloof, maar de mens weet niet waar geloof uit bestaat, laat staan waarom hij geloof...

Instellingen

  • Tekst
  • Thema's

Effen kleuren

Thema's

Lettertype

Lettergrootte

Regelruimte

Regelruimte

Paginabreedte

Inhoud

Zoeken

  • Zoeken in deze tekst
  • Zoeken in dit boek